XVI FHW 15 00  Rok 2023 pozwolił na ponowną organizację Forum Historyków Wojskowości w trybie stacjonarnym. Po pięciu latach przerwy środowisko badaczy dziejów wojska, wojen i wojskowości mogło się po raz pierwszy w tak licznym gronie spotkać. XVI Forum odbyło się w dniach 15–16 września w Warszawie. Organizatorami spotkania był Wydział Historii Uniwersytetu Warszawskiego, Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego w Warszawie oraz Towarzystwo Miłośników Historii. Całość przedsięwzięcia wspierana była, tradycyjnie już, przez Stowarzyszenie Historyków Wojskowości. Pierwszego dnia obradowano w Sali Kolumnowej Wydziału Historii Uniwersytetu Warszawskiego, drugiego zaś w Bibliotece Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego.

Szesnaste już Forum poświęcone było polskim historykom wojskowości aktywnym w XIX i XX wieku. Na czele Rady Naukowej Forum stanął prof. dr hab. Karol Olejnik wspierany przez zespół dziewięciu osób. Za sprawy organizacyjne odpowiadali prof. dr hab. Mirosław Nagielski, dr hab. Adam Ostanek oraz dr Janusz Gmitruk. 

Uroczystego otwarcia Forum dokonali przedstawiciele podmiotów, które współorganizowały spotkanie. Jako pierwszy głos zabrał, witając wszystkich zgromadzonych gospodarz, tj. Dziekan Wydziału Historii UW dr hab. Łukasz Niesiołowski-Spano. Następnie wystąpił dyrektor Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego dr Janusz Gmitruk. W imieniu nieobecnego prezesa Towarzystwa Miłośników Historii głos zabrał członek zarządu Towarzystwa – prof. dr hab. Krzysztof Komorowski. Po nim głos zabrał Prezes SHW – prof. dr hab. Tadeusz Panecki. Moderatorem tej części był Sekretarz SHW – dr hab. Adam Ostanek.

W tej części, tradycyjnie już, wręczono także medale i dyplomy stanowiące wyróżnienie dla osób, które w swoich badaniach podejmują tematykę związaną z dziejami wojska, wojen i wojskowości. Za całokształt działalności naukowej i znaczący wkład w rozwój historii wojskowości w Polsce Medalem „Historia – Militaris – Polonica” wyróżnieni zostali:
  • prof. dr hab. Henryk Stańczyk,
  • prof. dr hab. Józef Smoliński.
Dyplomem wyróżnieni zostali:
  • dr hab. Andrzej Antoni Wawryniuk (za publikację „Droga do chwały. Młodość i krąg rodzinny Tadeusza Kościuszki”),
  • dr Łukasz Politański (za pracę doktorską pt. „Rozbudowa fortyfikacyjna pozycji armii „Łódź” w 1939 roku. Założenia i wykonanie”).
Po tej części rozpoczęto obrady w sekcjach.















W ciągu pierwszego dnia spotkania zaplanowano 14 wystąpień, które pogrupowano, wyodrębniając trzy sesje. Pierwsza z nich, której przewodniczył prof. dr hab. Henryk Stańczyk, poświęcona była m.in. przybliżeniu działalności środowisk historyków wojskowości w różnych ośrodkach (akademii i szkoły oficerskie, Wojskowy Instytut Historyczny) i grupach (przedstawiciele emigracyjni oraz skupieni wokół ruchu ludowego). Analizom poddano także ewolucję środowisk badaczy będących uczniami jednych z najbardziej znamienitych historyków wojskowości – prof. prof. Stanisława Herbsta i Benona Miśkiewicza.

Sekcja druga, której przewodniczył prof. dr hab. Józef Smoliński, obejmowała cztery wystąpienia. Przybliżono w niej kolejno sylwetki Mariana Kukiela, Ottona Laskowskiego, Tadeusza Korzona oraz Jana Wimmera. Sekcję trzecią prowadził z kolei dr hab. Andrzej Drzewiecki. W niej także przybliżono sylwetki czterech historyków wojskowości, a to Wacława Tokarza, Janusza Wolińskiego, Benona Miśkiewicza oraz Andrzeja Nadolskiego.

Jak wspomniano, drugiego dnia obrady odbywały się w gmachu Biblioteki Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, Przewidziano na ten dzień 12 wystąpień, które podzielono na trzy sesje. Pierwszą z nich prowadził dr Janusz Gmitruk, a przybliżono na niej sylwetki Tadeusza Mariana Nowaka, Andrzeja Zahorskiego, Stefana Kuczyńskiego oraz Mariana Zgórniaka. Kolejnej sekcji przewodniczył prof. dr hab. Adam Dobroński. Przedstawiono podczas niej biogramy oraz dorobek naukowy Jerzego Poksińskiego, Władysława Bortnowskiego, Mariana Biskupa oraz Eugeniusza Kozłowskiego. W ostatniej, trzeciej sekcji, przybliżono działalność naukową Witolda Biegańskiego, Józefa Wiesława Dyskanta, Jana Ciechanowskiego oaz Franciszka Skibińskiego.

W godzinach popołudniowych, 16 września 2023 roku, dokonano uroczystego zakończenia XVI FHW. Nie był to jednak koniec spotkania środowiska, bowiem na ten dzień zaplanowano jeszcze Walne Zgromadzenie członków SHW celem wybrania nowych władz, co też się dokonało.